Home » Վայրի բնություն / Wildlife
Category Archives: Վայրի բնություն / Wildlife
Ներքին գույներ. «Բնության Պոետ» / Inner colours: “Poet of Nature”
Աշխարհը երբեմն մութ ու գորշ է: Երբեք մի կորցրեք ձեր հոգու գույները, ձեր հոգու ուրույն գույնը բերեք կյանքի գույների ներկապնակին, հարստացրեք այն ձեր անկրկնելի գույնով, թող աշխարհը ձեր գույնով դառնա ավելի գունեղ ու զարդարուն: Մի կորցրեք երբեք ձեր հոգու գունազարդությունը, այն չքնաղ ու երփներանգ էությունը, որը խտացումն է ձեր հույզերի, ապրումների, երազանքների, հույսերի ու զգացմունքների: Բերեք ձեր գույնը՝ աշխարհին, դարձրեք այն ավելի գունեղ ու գեղեցիկ տեղ ապրելու համար: Իսկ այդ ամենի համար դիտեք ու հիացեք Բնության գուներով, որոնցից մեկն էլ դուք եք: Դիտեք ու հիացեք, թե ինչ հանճարեղ է Բնությունն ու ինչպիսի հարուստ, հագեցած ներկապնակ ունի այն, մի անսպառ ու աչք շոյող կտավ, որի մի երանգը, մի ուրույն ու բացառիկ գույնն էլ դուք եք:
*
ԲՆՈՒԹՅԱՆ ՊՈԵՏ
Գունազա՜րդ է այս աշխարհի ծաղկաբույլը այգեվետ,
Հազա՜ր երանգ ունի պահած իր մարգերի հովերում,
Մարդ ուզում է փարվե՜լ սիրով Մայր Բնությանը հավետ
Եվ հավերժող երանությամբ՝ հալվե՛լ լուսե շողերում:
Շնչել անսպա՜ռ թարմությունը սարից իջնող առվակի,
Գունազարդել գորշությունը՝ հազա՜ր գույնով թիթեռի,
Տրվել բա՜րձր հնչող երգին ահեղ քամու նվագի,
Գրկել հազարամյա մեջքը վսեմախո՜հ ծառերի:
Ի՜նչ շքեղ է Բնությունը, որքա՜ն գույներ ունի վա՛ռ
Եվ ի՜նչ լավ է հիանալը նրա գրկում կենսավե՛տ,
Մարդ ուզում է տրվե՜լ սիրով բներգությանը անսպա՛ռ՝
Որպես անհո՜ւն գեղեցիկը հավերժ երգող մի Պոե՛տ:
Առլեն Շահվերդյան
© Գրված՝ 22.10.2021
____________________
© Սույն գրական կայքի կանոններով՝ հրապարակված բանաստեղծության հեղինակային իրավունքները պաշտպանված են, հետևաբար արգելվում է տեղադրել այն սոցիալական ցանցերում կամ այլ կայքերում՝ առանց բանաստեղծության հեղինակի անունը և տվյալ էջի հղումը նշելու:
___________________________________________________
__________________________________
ՈՒՇԱԴՐՈՒԹՅՈ՛ՒՆ. Սույն գրական բլոգի հեղինակային իրավունքների պաշտպանության վերաբերյալ
Սույն բլոգ-կայքի հեղինակային իրավունքները պատկանում են դրա հեղինակին՝
Առլեն Շահվերդյանին: Բլոգում տեղ գտած նյութերը պաշտպանված են Հեղինակային իրավունքով: Մեջբերումներ անելիս հղումը arlenshah.wordpress.com-ին պարտադիր է: Հեղինակային հոդվածների, գրառումների, լուսանկարների մասնակի կամ ամբողջական վերարտադրությունն այլ կայքերում կամ զանգվածային լրատվամիջոցներում առանց arlenshah.wordpress.com-ին հղման արգելվում է:
Գրական բլոգ | Ֆեյսբուք | Թվիթեր | Յութուբ
Առլեն Շահվերդյանի գրական բլոգ. «Տոն, որը միշտ քեզ հետ է»,- Էռնեստ Հեմինգուեյ
__________________________________
ATTENTION! About this Literary Blog Copyright Protection
Arlen Shahverdyan, the Author of this Blog possesses its Copyright. All the materials of this blog are Copyright protected. When quoting, the reference (link) to arlenshah.wordpress.com is compulsory. The partial or complete reproduction of the Author’s articles, posts or photos in other sites or Mass Media is prohibited without the reference to arlenshah.wordpress.com.
Literary blog | Facebook | Twitter | Youtube
Arlen Shahverdyan’s literary blog: “A moveable feast”,- Ernest Hemingway
*
Մի տպեք այս էջն առանց անհրաժեշտության, մտածեք շրջակա միջավայրի մասին
Do not print out this page without need – think about the Environment
Կյանքը գորշ է առանց Բնության / The Life is grey without Nature
Աշխարհը, որում մենք ապրում ենք, այն ամենը, ինչը մենք ստեղծել ենք, գորշ ու անհրապույր, մռայլ ու անհետաքրքիր է առանց Բնության, առանց կանաչ ծառերի, բուրավետ ու գեղեցիկ ծաղիկների, թռչունների դայլայլի ու գետերի կարկաչի: Եվ հակառակը, մեր ստեղծած աշխարհը հարուստ, գունեղ ու վառ է լինում, եթե այն գտնվում է Բնության հետ ներդաշնակության մեջ, եթե այն չի զատվում Բնությունից: Ճիշտ է, մեր կյանքը դարձրել ենք առավել հարմարավետ, կրճատել ենք տարածությունն ու ժամանակը, մեքենայացրել ենք շատ բաներ` առօրյան դնելով հարահոս ընթացքի մեջ: Սակայն այդ անվերջ եռուզեռի ու մշտական վազքի մեջ մի պահ պետք է կարողանանք տեսնել ու գնահատել այն, ինչի մի մասնիկն էլ մենք ենք: Որքան էլ մեր կյանքը տեխնիկապես հագեցած ու հարմարավետ է, որքան էլ կյանքը լի է հնարավորություններով ու հարմարություններով, միևնույն է, ամենահարմարավետ, խաղաղ ու ներշնչանքով լի անկյունը մեզ համար միշտ շարունակելու է մնալ մաքուր, կանաչ այգին կամ գողտրիկ պուրակը, որտեղ մի պահ կտրվում ենք կյանքի հորձանուտից, շնչում գործարանների արտազատումից զերծ, մաքուր թթվածին, որտեղ մեր հոգիները խաղաղվում են ու լիցքավորվում ծառերի կանաչ սաղարթի ներքո: Այնպես որ, մի պահ կա՛նգ առնենք ու մտածենք: Ամեն անգամ Բնությանը վնաս հասցնելիս պետք է գիտակցել, որ դրանով մենք ավելի գորշ ու մռայլ ենք դարձնում այն աշխարհը, որտեղ ապրում ենք, գիտակցել, որ վնասելով Բնությունը մենք ևս մեկ քայլ ենք անում դեպի մեր իսկ ստեղծած աշխարհի գունազրկումն ու իմաստազրկումը:
*
ԵՍ ՀԵՆՎԵՑԻ ՄԵՋՔՈՎ ԾԱՌԻՆ
Ես հենվեցի մեջքով ծառին
Եվ նայեցի պա՜րզ երկնքին,
Ուր ամպերը տարան հեռո՜ւ
Սավառնումը խաղաղ մտքիս…
Տարան այնտեղ, որտեղ Մարդը
Ներդաշնակի մեջ է խնդուն,
Որտեղ Նա և Բնությունը
Միաբա՛ն են ու միահո՛ւն:
Որտեղ Խիղճը ձուլվում է միշտ
Հավերժարա՛ր գետ ու ծառին,
Որտեղ չկա՛ն ավեր ու ցավ
Եվ իշխում են Սե՛րն ու Բարի՛ն:
Ի՜նչ անդորր էր երանելի,
Եվ ինչքա՜ն մեծ Հավա՜տ կար, Հո՜ւյս,
Երբ հենվեցի մեջքով ծառին՝
Անմնացորդ ու լիահույս…
Առլեն Շահվերդյան
© Գրված՝ 21.10.2021
____________________
© Սույն գրական կայքի կանոններով՝ հրապարակված բանաստեղծության հեղինակային իրավունքները պաշտպանված են, հետևաբար արգելվում է տեղադրել այն սոցիալական ցանցերում կամ այլ կայքերում՝ առանց բանաստեղծության հեղինակի անունը և տվյալ էջի հղումը նշելու:
___________________________________________________
__________________________________
ՈՒՇԱԴՐՈՒԹՅՈ՛ՒՆ. Սույն գրական բլոգի հեղինակային իրավունքների պաշտպանության վերաբերյալ
Սույն բլոգ-կայքի հեղինակային իրավունքները պատկանում են դրա հեղինակին՝
Առլեն Շահվերդյանին: Բլոգում տեղ գտած նյութերը պաշտպանված են Հեղինակային իրավունքով: Մեջբերումներ անելիս հղումը arlenshah.wordpress.com-ին պարտադիր է: Հեղինակային հոդվածների, գրառումների, լուսանկարների մասնակի կամ ամբողջական վերարտադրությունն այլ կայքերում կամ զանգվածային լրատվամիջոցներում առանց arlenshah.wordpress.com-ին հղման արգելվում է:
Գրական բլոգ | Ֆեյսբուք | Թվիթեր | Յութուբ
Առլեն Շահվերդյանի գրական բլոգ. «Տոն, որը միշտ քեզ հետ է»,- Էռնեստ Հեմինգուեյ
__________________________________
ATTENTION! About this Literary Blog Copyright Protection
Arlen Shahverdyan, the Author of this Blog possesses its Copyright. All the materials of this blog are Copyright protected. When quoting, the reference (link) to arlenshah.wordpress.com is compulsory. The partial or complete reproduction of the Author’s articles, posts or photos in other sites or Mass Media is prohibited without the reference to arlenshah.wordpress.com.
Literary blog | Facebook | Twitter | Youtube
Arlen Shahverdyan’s literary blog: “A moveable feast”,- Ernest Hemingway
*
Մի տպեք այս էջն առանց անհրաժեշտության, մտածեք շրջակա միջավայրի մասին
Do not print out this page without need – think about the Environment
ECOCIDE ALERT IN THE SOUTHERN CAUCASUS / ԷԿՈՑԻԴԻ ՎՏԱՆԳ ՀԱՐԱՎԱՅԻՆ ԿՈՎԿԱՍՈՒՄ
ECOCIDE ALERT IN THE SOUTHERN CAUCASUS
Ecocide Alert in Nagorno–Kharabakh region amidst war between Armenia and Azerbaijan
Dear Partner,
As you may be aware, on September 27th, 2020, full–blown war exploded between Armenia & Azerbaijan over Naghorno-Karabakh (Artsakh) with four ceasefire regimes negotiated under the umbrella of Minsk OSCE Group, violated during October, 2020.
During this large-scale war, the most intensive since the 1994 ceasefire agreement in the Southern Caucasus region, a number of war crimes were mounted & documented, among them beheadings of Armenian soldiers, killing of civilians in a city square wrapped in Armenian flags, deliberate attacks on civilian infrastructures – residential buildings, churches, food markets, schools and maternity hospitals.
On October 30, 2020, the environmental community of Armenia, including local, regional & international environmental organizations, conservation pioneers, scientists and non-governmental organizations, was shocked to witness another disastrous war crime against natural ecosystems & crucial livelihoods of Artsakh.
As per credible reports & collected data, comprised by Human’s Right Defender of Armenia, Azerbaijani military forces have used white phosphorus munitions containing elements of chemical weapons in the primary forests of Artsakh, which is a gross violation of International Humanitarian Law, principles of Customary Law, Geneva Convention, Chemical Weapons Convention, Convention on the Prohibition of Military or Any Other Hostile Use of Environmental Modification Technique, as well as the provisions of the relevant UN conventions and documents. As video evidence shows, these weapons are being used in an attempt to burn down forests where-civilians are taking shelter from Azerbaijan’s attacks.
The ongoing large-scale war seriously threatens the biodiversity of the region, which has been recognized
as one of the world’s biodiversity hotspots. This region is well-known for its high rate of endemism and for being home to more than 6000 plant species, 153 species of mammals, 400 species of birds and other living organisms. Hundreds of plant and animal species found in Artsakh are listed both in the local Red Book and the IUCN Red List of Threatened Species having a protection status at a global level.
Among them are the critically endangered Persian (Caucasian) Leopard, known to migrate through Mrav ridge of Armenia & Artsakh towards the Iranian border, as well as to Azerbaijan and vice versa, which is a rare species with declining numbers protected at a regional & global level.
Furthermore, Armenia & Artsakh are known for their primary forests, which are amongst the most biodiverse forests in the region. Not only do these forests play a major role in preserving favorable environmental conditions for sustainable development, but local people are heavily dependent on these forests for their livelihoods. Traditional forest-related knowledge accumulated over thousands of years is deeply linked with the cultures of indigenous people living in Artsakh.
The usage of white phosphorus munitions by Azerbaijani forces in those forests will not only destroy valuable ecosystems & habitats and put threatened species at the risk of extinction, but will contaminate rivers & underground waters for years, thus turning into a major threat of regional scale for all the people and wildlife living in the region.
We are therefore calling out to the global conservation community for support to help stop the usage of white phosphorus munitions before they cause an environmental disaster and regional ecocide.
The usage of white phosphorus munitions contradicts to all the provisions of all environmental conventions including the Bern Convention, Nagoya protocol to Helsinki & Rotterdam conventions, verified by the Governments of both Armenia & Azerbaijan.
Although 98% of the global population live under the protection of the Chemical Weapons Convention, this
is, as we understand, unfortunately not applicable towards Armenia & ethnic Armenians living in Artsakh.
Ongoing developments continue to threaten any form of life in the region and thus we’re addressing you, as a leading environmental organization in the field, to:
● Write to appropriate contacts & conservation partners in your network to express your concern of the possible environmental destruction in Artsakh and the region
● Raise awareness within your networks/social channels and:
● Condemn the actions of any military force that uses white phosphorus munitions in forests & habitats destroying crucial ecosystems and therefore forbidden under international law.
● Call for responsibility to protect valuable ecosystems, species populations & genetic resources from ecocide in Artsakh.
● Call for moral responsibility in a time of war and exclude war crimes both against humans and nature.
Please kindly inform us, the undersigned, about actions undertaken by your organization advocating for sustainable development & environmental resilience, and further steps aimed at eliminating the risk of the ecocide in Artsakh region, which is a crucial habitat to threatened species & populations not recognizing political borders and/or regional disputes.
Link to video։ https://www.youtube.com/watch?v=qk4WBNmiygo
https://www.youtube.com/watch?v=rlzq39Em1ao
Yours sincerely,
1. Foundation for the Preservation of Wildlife & Cultural Assets (FPWC)
2. Armenian Society of Biologists NGO
3. Eco Waste Environmental NGO
4. Yerevan Aarhus Center
5. Armenia Tree Project
6. Sunchild NGO
7. Strategic Development Agency
8. Solution Hub NGO
9. Green Age NGO
10. American University of Armenia/Harutyun Alpetyan, Waste Governance Expert
11. Environmental Public Society
12. BlEJAN, environmental, social, business support NGO
13. Araves Bird conservation
14. Armenian Environmental Front, armecofront@gmail.com
15. BEM Youth progressive Action Center
16. Freedom of Information Center of Armenia
17. Institute of Botany after A.Takhtajyan NAS RA
18. World Independent Youth Union
19. Doctor Cinema Youth NGO
20. Amities Luxembourg – Armenie a.s.b.l
21. Formation et Sensibilisation de Luxembourg
22. Regional Development and Research Center NGO
23. “Econews.am” environmental informative website
24. Public Awareness and Monitoring Centre’ NGO
25. Dingo Team NGO
26. SALU (Sensibilité et Attention Luxembourg)
27. Caucasus Wildlife Tours
28. Armenian Environmental Network
29. Lab Inclusion (France)
30. Green Armenia Environmental Education NGO
31. White Squad Environmental NGO
32. “Armenian Botanical Society” NGO
33. SwIdeas AB (Sweden)
34. 500 km in Armenia”
35. Sunchild Eco – tours
36. BLESK LLC env. assessment org./Armenian Branch
37. “Dalma-Sona” Foundation
38. University of Traditional Medicine, Armenia
39. Armenian Women for Health & Healthy Environment NGO
40. One Health Coalition
41. “EcoLur” informational NGO
42. Clean Goris NGO
43. Country Water Partnership NGO
44. Sustainable Water Environment NGO
45. “Centre for Community Mobilization and Support” NGO
46. Green Lane NGO
47. “Consumers’ Consulting Center” NGO
48. My Forest Armenia NGO
49. “Support of Botanical Garden” Charity Foundation
50. Armenian Forests Environmental NGO
51. Transparency International Anticorruption Center
____________________________________________________________________________
Հարգանոք՝
_____________________
#RecognizeArtsakh, #RecognizeNagornoKarabakh, #StrongArtsakh, #IstandforArtsakh, #StopGenocidePolicy, #StopTurkey, #StopAzerbaijan, #StopAzerbaijansAggression, #StopTerrorism, #StrongArmenia, #TerroristTurkey, #TerroristAzerbaijan, #StopAliyev, #StopErdogan, #StopTurkishAggression, #DontBlind, #CeaseAzeriFire, #ArmeniaAgainstTerrorism, #StopGenocideinArtsakh, #StopAzerbaijaniAggression
___________________________________
ՈՒՇԱԴՐՈՒԹՅՈ՛ՒՆ. Սույն գրական բլոգի հեղինակային իրավունքների պաշտպանության վերաբերյալ
Սույն բլոգ-կայքի հեղինակային իրավունքները պատկանում են դրա հեղինակին՝
Առլեն Շահվերդյանին: Բլոգում տեղ գտած նյութերը պաշտպանված են Հեղինակային իրավունքով: Մեջբերումներ անելիս հղումը arlenshah.wordpress.com-ին պարտադիր է: Հեղինակային հոդվածների, գրառումների, լուսանկարների մասնակի կամ ամբողջական վերարտադրությունն այլ կայքերում կամ զանգվածային լրատվամիջոցներում առանց arlenshah.wordpress.com-ին հղման արգելվում է:
Գրական բլոգ | Ֆեյսբուք | Թվիթեր | Յութուբ
Առլեն Շահվերդյանի գրական բլոգ. «Տոն, որը միշտ քեզ հետ է»,- Էռնեստ Հեմինգուեյ
__________________________________
ATTENTION! About this Literary Blog Copyright Protection
Arlen Shahverdyan, the Author of this Blog possesses its Copyright. All the materials of this blog are Copyright protected. When quoting, the reference (link) to arlenshah.wordpress.com is compulsory. The partial or complete reproduction of the Author’s articles, posts or photos in other sites or Mass Media is prohibited without the reference to arlenshah.wordpress.com.
Literary blog | Facebook | Twitter | Youtube
Arlen Shahverdyan’s literary blog: “A moveable feast”,- Ernest Hemingway
*
Մի տպեք այս էջն առանց անհրաժեշտության, մտածեք շրջակա միջավայրի մասին
Do not print out this page without need – think about the Environment
Բնության հետ ներդաշնակ / In harmony with Nature
Ես չեմ կարող պատկերացնել, թե ինչպես մարդ արարածը կարող է այսքան դաժան ու բարբարոս գտնվել բնության հանդեպ՝ ստորացնելով կենդանիներին: Որքան հեշտորեն մարդը կարող է դադարեցնել այլ կենդանի արարածի կյանքը, կենդանու սրտի բաբախումը: Ո՞վ է ասել, որ մենք կարող ենք որոշել մյուսների ճակատագիրը: Ո՞վ է ասել, որ մենք կարող ենք սահմանափակել նրանց ապրելու իրավունքը: Սա պայքար չէ մարդու և կենդանիների միջև՝ սննդի կամ նույնիսկ տարածքի համար: Սրանք անգամ ջանքեր չեն կարգավորելու կենդանիների թվաքանակը (ինչը նույնպես մեր գերակայությունը կամ իրավունքը չէ): Սա սպանդ է, կենդանիների արյունալի սպանդ, որը շարունակվում է մինչ օրս: Ե՞րբ մենք՝ մարդիկ, կգիտակցենք, որ միայնակ չենք այս մոլորակի վրա: Ե՞րբ մենք կհասկանանք, որ ամբողջ հասույթը կամ փողը (որը գալիս է կենդանիներին սպանելուց) մի օր վերջանալու է: Ե՞րբ ենք գիտակցելու, որ մենք պատասխանատու ենք բնության և ամբողջ մոլորակի համար: Ինչքա՞ն արյուն դեռ պետք է թափվի՝ դա հասկանալու համար: Ե՞րբ ենք դադարեցնելու այս սպանությունները:
Ես դիմում եմ այժմ բոլոր նրանց, ովքեր անում են սա: Դադարեցրե՛ք այս սպանդը: Դադարեցրե՛ք մյուս արարածների կյանքի և ազատության սահմանափակումը: Դադարեցրե՛ք ավերել մեր մոլորակը:
Ես դիմում եմ նաև բոլոր նրանց, ովքեր պատասխանատու ենք կենդանիների անվտանգության համար և մշտապես փորձում են ապահովել նրանց համար առավել անվտանգ կյանք: Շնորհակալություն ձեր մշտական ու անկեղծ ջանքերի համար:
Մենք պետք է գիտակցենք, որ երբ սպանում ենք կենդանիներին, սպանում ենք ամեն կենդանի բան մեր մոլորակի վրա՝ ներառյալ ինքներս մեզ: Բացի այդ, կենդանուն սպանելուց դեպի մարդ սպանելն ընդամենը մեկ քայլ է:
Ցավոք սրտի, ես չեմ կարող ժամանել տվյալ տեղանք ու տեղում պահել որսորդի կրակոցը: Սակայն ես և բոլոր նրանք, ովքեր սիրում են բնությունը, կարող են արձակել պատասխան «կրակ» բոլոր որսագողերի ուղղությամբ և անել դա բնության փրկությանն ուղղված մեր մշտական ջանքերի գործադրմամբ, բնության պահպանության ուղղված մեր հասարակական և մասնագիտական գործունեությամբ, բնության նկատմամբ սերը և հետաքրքրությունը մեծացնող մեր հոդվածների օգնությամբ, մարդկանց մտքում փոփոխություն առաջացնելուն միտված մեր ջանքերի շնորհիվ:
Հուսով եմ, որ մի օր մենք կապրենք բնության հետ ներդաշնակության և խաղաղության մեջ, սակայն այդ լուսավոր օրվա համար մենք պետք է գործենք այսօր, մեզանից յուրաքանչյուրն իր տեղում և իր միջոցներով:
Հ.Գ. Ես գրեցի հոդվածը նախ անգլերեն և հետո հայերեն: Կարծում եմ, որ սրանում ինչ-որ խորհրդանշական բան կա, քանի որ այս հոդվածն ունի միջազգային ուղերձ է:
*
Բնության հետ ներդաշնակ
Զո՛ւր եք փնտրում զոհերի՛, այս փո՛ւչ կյանքում գոհերի՛,
Երջանիկը որտե՞ղ է, արդյո՞ք գիտի իր տեղը,
Արդյո՞ք խաղա՛ղ է ապրում, Բնության հետ ներդաշնա՛կ,
Թե՞ հեռացել է վաղուց հազա՜ր-հազա՜ր ոտնաչափ:
Արդյո՞ք առյուծ մորթողի՛ն, վիթին զենքո՛վ հաղթողին
Պատվանդանի՛ն դնելով ինքներս մեզ չե՛նք զոհում,
Անխղճաբար թաղե՛լ ենք խի՛ղճն ու խիղճը Տվողի՛ն,
Բնությանը վե՛րջ տալով մենք մեր տո՛ւնն ենք գրոհում:
Ներդաշնա՜կ ու խաղա՜ղ է կյանքը տրվել ապրելու,
Փչացրե՛լ ենք մինչև վե՛րջ, փչացե՛լ ենք հետն էլ մե՛նք,
Ճշմարիտը այն մա՛ղն է, որով ջո՛ւր ենք տանելու,
Հրազենի՛ փոխարեն սե՜րը պիտի սարքենք զե՛նք:
Առլեն Շահվերդյան
03.07.2020
____________________
© Սույն գրական կայքի կանոններով՝ հրապարակված բանաստեղծության հեղինակային իրավունքները պաշտպանված են, հետևաբար արգելվում է տեղադրել այն սոցիալական ցանցերում կամ այլ կայքերում՝ առանց բանաստեղծության հեղինակի անունը և տվյալ էջի հղումը նշելու:
___________________________________________________
This is not even usual hunting, this is barbarism, disregard and mockery towards nature. These killings are being done for money, for fun, for sport interest, for prestige, for an “authority” (which is very suspicious and controversial). I can’t imagine how a human being can be so cruel and barbaric to nature, humiliating animals. How easy a human being can stop another being’s life, the beating of animal’s heart. Who said that we can decide others’ destinies? Who said that we can limit their right to live? This is not a fight for food or even for territory between human and animals. This is not even attempts for regulation of animals’ quantity (which is also not our priority or right). This is a massacre, a bloody massacre of animals which continues up to now. When will we – humans realize, that we are not alone on this planet? When will we understand that all the income or money (which are coming from killing the animals) will end one day? When will we realize, that we are responsible for the nature and for the whole planet? How much blood must be spilled to understand that? When will we stop this killings?
I address now to all those who are doing this. Stop this massacre! Stop the limitation of the life and the freedom of other creatures’. Stop destroying our planet! I address also to all those who are responsible for animals’ security and always try to provide safer life for them. Thank you for your permanent and sincere efforts! We must realize, that when we kill animals we are killing all the life on our planet, including ourselves – humans. Besides, there is a single step from killing an animal to killing a human.
Unfortunately I can’t arrive to the place and keep the hunter’s shot. But I, and all those who love nature, can give an responsive “shot” in address to all the poachers with the help of our permanent efforts to save the nature, with the help of our public or professional activity on nature conservation, with the help of our articles to increase the interest and love to nature, with the help of our efforts to make change in people’s minds.
I hope that one day we will live in harmony and peace with all the nature, but for that lightfull day we must act today, each of us in his place and through his means.
Arlen Shahverdyan
P.S. I wrote the article first in English and then in Armenian. I think that there is a symbolic element in that as this article has an international message.
__________________________________
ՈՒՇԱԴՐՈՒԹՅՈ՛ՒՆ. Սույն գրական բլոգի հեղինակային իրավունքների պաշտպանության վերաբերյալ
Սույն բլոգ-կայքի հեղինակային իրավունքները պատկանում են դրա հեղինակին՝
Առլեն Շահվերդյանին: Բլոգում տեղ գտած նյութերը պաշտպանված են Հեղինակային իրավունքով: Մեջբերումներ անելիս հղումը arlenshah.wordpress.com-ին պարտադիր է: Հեղինակային հոդվածների, գրառումների, լուսանկարների մասնակի կամ ամբողջական վերարտադրությունն այլ կայքերում կամ զանգվածային լրատվամիջոցներում առանց arlenshah.wordpress.com-ին հղման արգելվում է:
Գրական բլոգ | Ֆեյսբուք | Թվիթեր | Յութուբ
Առլեն Շահվերդյանի գրական բլոգ. «Տոն, որը միշտ քեզ հետ է»,- Էռնեստ Հեմինգուեյ
__________________________________
ATTENTION! About this Literary Blog Copyright Protection
Arlen Shahverdyan, the Author of this Blog possesses its Copyright. All the materials of this blog are Copyright protected. When quoting, the reference (link) to arlenshah.wordpress.com is compulsory. The partial or complete reproduction of the Author’s articles, posts or photos in other sites or Mass Media is prohibited without the reference to arlenshah.wordpress.com.
Literary blog | Facebook | Twitter | Youtube
Arlen Shahverdyan’s literary blog: “A moveable feast”,- Ernest Hemingway
*
Մի տպեք այս էջն առանց անհրաժեշտության, մտածեք շրջակա միջավայրի մասին
Do not print out this page without need – think about the Environment
Իմ սերը բնածի՛ն է / My Love is Natural!
Ինձ հաճախ կարելի է հանդիպել երևանյան այդ այգում, սիրում եմ հաճախ լինել այնտեղ, զբոսնել, պառկել ու հանգստանալ կանաչ խոտին, մտորել, ստեղծագործել: Այդ այգին յուրօրինակ ներշնչանքի աղբյուր է ինձ համար, Բնության հետ ներդաշնակության խաղաղ և ուրույն մի օազիս՝ քաղաքային եռուզեռի մեջ: Այգին կանաչով լի է, հին ու դուրեհաճ, և իմ քանի՜-քանի՜ բանաստեղծություններ ծնվել են հենց այնտեղ:
Եվ այսպես, այդ այգին Անգլիական կամ Երևանի թատերական այգին է, որը Երևանում առաջին ու միակ հասարակական այգին էր մինչև 1920 թվականը։ Այգին գտնվում է Գրիգոր Լուսավորչի, Մովսես Խորենացու և Իտալիայի փողոցների միջև։ Այն հիմնվել է 1850 թվականին, բայց պաշտոնապես բացվել է 1910 թվականի հոկտեմբերի 3-ին։ Անգլիական այգին մշտապես մարդաշատ է, լի է հանգստի համար նախատեսված խոտածածկ, ընդարձակ տարածքներով և բարձրակատար, փարթամ ու հնաբնակ ծառերով: Այգու կենտրոնում այն զարդարող հսկա, տպավորիչ շատրվանն է (որը լուսանկարել եմ), այն զովացնող ու գերող է:
«Իմ սերը բնածի՛ն է» բանաստեղծությունս գրել եմ հենց Անգլիական այգում, նստարանին նստած, հեռախոսով՝ ներշնչված լինելով երևանյան խորհրդավոր ու գեղեցիկ բնատարածքի գեղեցկությամբ: Այնտեղ նորովի ես իմաստավորում բնության հետ ներդաշնակության և ապրեցնող սիրո կարևորությունը, այնտեղ գիրդ դառնում է զորեղ, մնայուն, ապագային միտված:
*
Իմ սերը բնածի՛ն է
Իմ սերը բնածի՛ն է, բնակա՛նչ է, բներա՜նգ,
Իմ ներշնչանքը բնությունի՛ց է սերմանում,
Նրա թավշյա կանա՛չն է ինձ՝ թանաք,
Նրա բույրի՛ց եմ ես մտքեր ստանում:
Ծնված օրից ինձ օրորում է իր գրկում՝
Աստվածատուր ճյուղապսա՛կ դրած գլխիս,
Ու քանի կա՛մ, ես բնությո՛ւնն եմ գովերգում,
Ինձնից հետո տալով իմ խոսքը տողերի՛ս:
Եվ իմ պոեզիան՝ տա՜ք ու բներգո՜ղ՝
Որպես կամո՛ւրջ՝ մարդու ու բնության,
Թող բնասե՛ր, բնապահպա՛ն ասելիքո՛վ
Ապրի՛ Մայր բնության հետ հավիտյա՛ն:
Իմ սերը բնածի՛ն է, բնակա՛նչ է, բներա՜նգ,
Իմ ներշնչանքը բնությունի՛ց է սերմանում,
Նրա թավշյա կանա՛չն է ինձ՝ թանաք,
Որով գրում եմ ու հավերժանում:
Առլեն Շահվերդյան
15.06.2019, 16:30 PM, Անգլիական այգում
____________________
© Սույն գրական կայքի կանոններով՝ հրապարակված բանաստեղծության հեղինակային իրավունքները պաշտպանված են, հետևաբար արգելվում է տեղադրել այն սոցիալական ցանցերում կամ այլ կայքերում՝ առանց բանաստեղծության հեղինակի անունը և տվյալ էջի հղումը նշելու:
___________________________________________________
Dear Readers, there is a park in Yerevan where I often visit. I like to walk there, think and write poems. This is a very beautiful place, one of the oldest parks of Yerevan, which was founded in 1850 and opened in 1910. It is the first public park of the city and s called English park. It is always crowded, calm, with tall trees and green lawns. I can say that it is a great place of harmony with nature, a place for inspiration, especially for poets. In the center of the park there is a beautiful fountain, which I photographed. And just in this park I wrote a new Armenian poem recently, which is presented in this post.
__________________________________
ՈՒՇԱԴՐՈՒԹՅՈ՛ՒՆ. Սույն գրական բլոգի հեղինակային իրավունքների պաշտպանության վերաբերյալ
Սույն բլոգ-կայքի հեղինակային իրավունքները պատկանում են դրա հեղինակին՝
Առլեն Շահվերդյանին: Բլոգում տեղ գտած նյութերը պաշտպանված են Հեղինակային իրավունքով: Մեջբերումներ անելիս հղումը arlenshah.wordpress.com-ին պարտադիր է: Հեղինակային հոդվածների, գրառումների, լուսանկարների մասնակի կամ ամբողջական վերարտադրությունն այլ կայքերում կամ զանգվածային լրատվամիջոցներում առանց arlenshah.wordpress.com-ին հղման արգելվում է:
Գրական բլոգ | Ֆեյսբուք | Թվիթեր | Յութուբ
Առլեն Շահվերդյանի գրական բլոգ. «Տոն, որը միշտ քեզ հետ է»,- Էռնեստ Հեմինգուեյ
__________________________________
ATTENTION! About this Literary Blog Copyright Protection
Arlen Shahverdyan, the Author of this Blog possesses its Copyright. All the materials of this blog are Copyright protected. When quoting, the reference (link) to arlenshah.wordpress.com is compulsory. The partial or complete reproduction of the Author’s articles, posts or photos in other sites or Mass Media is prohibited without the reference to arlenshah.wordpress.com.
Literary blog | Facebook | Twitter | Youtube
Arlen Shahverdyan’s literary blog: “A moveable feast”,- Ernest Hemingway
*
Մի տպեք այս էջն առանց անհրաժեշտության, մտածեք շրջակա միջավայրի մասին
Do not print out this page without need – think about the Environment
Մարդն ու աղբը / Man and trash
Շրջակա միջավայրի և, ընդհանրապես, Երկիր մոլորակի մաքրության հարցն այսօր օրախնդիր ու մտահոգիչ է: Այն բոլոր հասարակությունների ու պետությունների, այդ թվում՝ նաև մեր հասարակության, համամոլորակային ընդգրկում ունեցող լրջագույն խնդիրներից մեկն է: Այս խնդիրը ծառացել է մարդկության առջև՝ ստիպելով վերանայել կարծրացած մոտեցումներն ու օր առաջ հարցին հնարավորինս արագ և համակարգային լուծում տալ: Անգամ ամենօրյա Շաբաթօրյակները չեն օգնի, եթե անհատի ու հասարակության շրջանում չլինի շրջակա միջավայրը մաքուր պահելու անհրաժեշտության խորը գիտակցումը, եթե նրանք չունենան էկոլոգիական բարձր գիտակցություն, իսկ միջավայրի ու բնության նկատմամբ գորովանքով և խնամքով վերաբերմունքն էլ չդառնա կենսակերպ: Միայն այդ դեպքում մարդը կդադարի աղտոտել Երկիր մոլորակը՝ հասկանալով, որ այն մեր բոլորի Կանաչ Տունն է և պետք է մեր Տունը մաքուր պահենք: Մարդու կյանքի ու գործունեության տխուր հետևանքներից մեկի՝ աղբի ահագնացող ծավալներն այսօր ստիպում են վերաիմաստավորել, վերլուծել ու վերարժեքավորել մեր կենսագործունեությունը, կա՛նգ առնել մոլորակը անդառնալիորեն վնասելու մեր իսկ բռնած ճանապարհին, կա՛նգ առնել ու դադարել աղտոտել մոլորակը: «Մարդը և աղբը» բանաստեղծությունս գեղարվեստական լեզվով կոչս է մեր հասարակությանն ու համայն մարդկությանը՝ Երկիր մոլորակը մաքուր պահելու, այն սիրելու ու պահպանելու հորդորով:
*
Մարդն ու աղբը
Այս աշխարհի դարդ ու ցավին
Մի մե՜ծ ցավ է կպել ամո՛ւր
Ու այն այսօր ծանր է քարի՛ց,
Օրահա՛ս է ու ընդհանո՛ւր:
Կար ժամանակ վաղ անցյալում՝
Մաքուր էին օդն ու ջուրը,
Մարդը կյա՜նքն էր իր վայելում,
Չկա՛ր գորշաքուլա մո՜ւրը:
Անհո՜գ, ինչպես թիթեռնի՛կը,
Բնությունը ծաղկում էր վե՜ս,
Մա՛րդն էլ՝ նրա մի՛ մասնիկը,
Երջանի՜կ էր՝ կյանքով հանդե՛ս:
Սակայն, որքան իր այս կյանքում
Նա զարգացա՜վ ու տարածվե՜ց,
Այնքան ավե՛լ աղբ էր թափում,
Այնքան ավե՛լ սևմուր բերեց:
Հազա՜ր ծորա՛կ ու խողովա՛կ
Աղտոտեցին օ՛դն ու ջո՛ւրը,
Աղտոտելը դարձավ որա՛կ,
Թա՛գը Մարդու դարձավ մո՜ւրը:
Է՛լ մաքուր չէ՛ր գետը հոսում,
Է՛լ չէ՛ր երգում սոխակը տա՜ղ,
Դա՛շտ ու անտա՛ռ չէ՛ին խոսում,
Խռովե՛լ էր լի՛ճը անաղ:
Այդպես դանդա՜ղ ու աննկա՜տ
Աղբը տիրե՛ց՝ կլանելով,
Կառուցելով հսկա՜ մի պատ՝
Մարդ-Բնությունը՝ զատելո՛վ:
Եվ այն այսօր մարդաբո՜յ է,
Արդ քայլո՛ւմ է Մարդու ոտով,
Աղբացե՛լ է Մարդու գոյը,
Ներծծվել է աղբի՛ հոտով:
Ու խրվե՛լ է կույտի մեջ խո՜ր
Բանակա՜նը՝ իր գործածո՛վ,
Աղբում, սակայն, չկա՛ անդորր,
Ո՛չ ոսկի ես, ո՛չ հանածո:
Գլուխը՝ կա՛խ, կեղտակորո՜ւյս,
Մի կերպ հանում է Մարդը ճի՛չ,
Հեռվում՝ թողած բերկրա՜նք ու հո՜ւյս,
Հեռվում՝ կորցրած պատի՛վ ու խի՛ղճ:
Ա՛ղբն է կենցաղն իր այսօ՛ր,
Նա՛ է տերը կյանքի հունի,
Թե արթնանա՛ Մարդը մի օր,
Ունքի՛ տեղը ա՛չք կհանի:
Եվ զիբիլը հրճվում է, տե՛ս,
Մարդու գլխին՝ շիվար ու լուռ.
– Թափո՜ւմ էիր, անհեռատե՛ս,
Հիմա դարձել ես դու մի բո՛ւռ:
…Հայացք նետեց Մարդը մեկե՛ն
Ի՛ր ձեռքերով աղտոտածին,
Ու հասկացա՛վ՝ վե՛րջն է եկել,
Մնաց իրեն շո՛ւնչ թթվածին:
Եվ այդ մի՛ շունչ օդն առնելով՝
Մաքրե՛ց Մարդը մի՛տքն ու հոգի՛ն.
– Բավակա՛ն է աղտոտելով
Կտրե՛մ լուսե թե՛լը կյանքի:
Վե՛րջ, այլևս չե՛մ աղտոտի,
Չե՛մ նետի կեղտ ո՛ւր պատահի,
Ինձ չպիտի՛ զիբիլն հաղթի,
Ե՛ս եմ Տերը այս աշխարհի:
Առլեն Շահվերդյան
21.05.2019, կոլլաժը՝ հեղինակի:
____________________
© Սույն գրական կայքի կանոններով՝ հրապարակված բանաստեղծության հեղինակային իրավունքները պաշտպանված են, հետևաբար արգելվում է տեղադրել այն սոցիալական ցանցերում կամ այլ կայքերում՝ առանց բանաստեղծության հեղինակի անունը և տվյալ էջի հղումը նշելու:
___________________________________________________
Dear Readers, the important issue of the clean environment is one of now days human problems and each society and state is taking part in this. This is world wide problem and each of us must realize that all we live in one, unique and common Home – the Mother Earth, all we should take care of it and keep it clean. Only having a high environmental consciousness humans can realize the importance of keeping the world clean, only having the environmental consciousness humans can make the world a better and safe place to live for people and other beings. My Armenian poem “Man and trash” is dedicated to this all human problem and the collage made by me shows the dynamic of human activity and its main future goals.
Arlen Shahverdyan
__________________________________
ՈՒՇԱԴՐՈՒԹՅՈ՛ՒՆ. Սույն գրական բլոգի հեղինակային իրավունքների պաշտպանության վերաբերյալ
Սույն բլոգ-կայքի հեղինակային իրավունքները պատկանում են դրա հեղինակին՝
Առլեն Շահվերդյանին: Բլոգում տեղ գտած նյութերը պաշտպանված են Հեղինակային իրավունքով: Մեջբերումներ անելիս հղումը arlenshah.wordpress.com-ին պարտադիր է: Հեղինակային հոդվածների, գրառումների, լուսանկարների մասնակի կամ ամբողջական վերարտադրությունն այլ կայքերում կամ զանգվածային լրատվամիջոցներում առանց arlenshah.wordpress.com-ին հղման արգելվում է:
Գրական բլոգ | Ֆեյսբուք | Թվիթեր | Յութուբ
Առլեն Շահվերդյանի գրական բլոգ. «Տոն, որը միշտ քեզ հետ է»,- Էռնեստ Հեմինգուեյ
__________________________________
ATTENTION! About this Literary Blog Copyright Protection
Arlen Shahverdyan, the Author of this Blog possesses its Copyright. All the materials of this blog are Copyright protected. When quoting, the reference (link) to arlenshah.wordpress.com is compulsory. The partial or complete reproduction of the Author’s articles, posts or photos in other sites or Mass Media is prohibited without the reference to arlenshah.wordpress.com.
Literary blog | Facebook | Twitter | Youtube
Arlen Shahverdyan’s literary blog: “A moveable feast”,- Ernest Hemingway
*
Մի տպեք այս էջն առանց անհրաժեշտության, մտածեք շրջակա միջավայրի մասին
Do not print out this page without need – think about the Environment
Աշխարհն ու Դու / The World and You
Ըստ Դրուիդյան հորոսկոպի՝ իմ նշան-ծառի՝ կաղնու կողքին / Near my tree – the oak (via the Druidic horoscope)
Ինչ ինձ հիշում եմ՝ անսպառ սեր ու նվիրում ունեմ բնության նկատմամբ: Համոզված եմ, որ մարդը կարող է ապրել խաղաղության մեջ միայն, եթե ապրում է բնության հետ խաղաղ գոյակցությամբ և չի վնասում բնությանը, հետևապես՝ նաև իրեն: Իմ նյութերը, գրքերը, ստեղծագործությունները սեր, գորովանք ու հոգածություն են քարոզում բնության նկատմամբ՝ փորձելով վեր հանել մարդ-բնություն ազնիվ ու խաղաղ հարաբերության կարևորությունը: Ես իմ համեստ ջանքերը մշտապես ուղղում եմ դրան: Բնության մասին գրելը, բնապահպանական խնդիրներ արծարծելը ոչ թե սոսկ հարգանք է բնությանը, այլև ձգտում՝ նպաստելու մեր հասարակության մեջ էկոլոգիական գիտակցության ձևավորմանն ու զարգացմանը: Բնասեր լինել, ունենալ էկոլոգիական գիտակցություն և կրել այդպիսի մշակույթ, չի նշանակում սոսկ խնամքով վերաբերմունք կենդանական ու բուսական աշխարհի նկատմամբ, այլև բարեկամեցություն, հանդուրժողականություն շրջակա միջավայրի նկատմամբ, սեր ու ներդաշնակություն մարդ-բնություն և մարդ-մարդ հարաբերություններում: Ունենալ էկոլոգիական գիտակցություն՝ նշանակում է կարողանալ անվնաս ու խաղաղ հարաբերվել թե՛ բնության, թե՛ շրջապատող մարդկանց և թե՛ ամբողջ աշխարհի հետ: Երբ գիտակցում ես այդ ամենն ու վերաիմաստավորում քո տեղն այս կյանքում, դու վերաիմաստավորում ես նաև աշխարհում քո առաքելությունն ու դերը, և մի ուրույն ու նոր ձևաչափով են զարգանում քո ու աշխարհի հարաբերությունները, աշխարհն իր ամբողջ ներկապնակով է ներկայանում ու դու դրանում բերում ես քո ուրույն գույնը: Եվ որքան էլ փոքր ես այս վիթխարի աշխարհում, դու զգում ես աշխարհն ավելի լուսավոր ու բարի դարձնելու՝ քո դերակատարման կարևրությունը: «Աշխարհն ու դու», այսպես է կոչվում իմ բանաստեղծությունը, որը ներկայացված է ստորև:
Մարդ-Բնություն թեմայի վերաբերյալ ամբողջական հարցազրույցս կարող եք կարդալ «Առավոտ» օրաթերթի պաշտոնական կայքում, այս հասցեով՝ http://www.aravot.am/2014/06/25/474077/
Հարցազրույցի վերաբերյալ նյութին կարող եք ծանոթանալ հետևյալ հասցեով՝ https://arlenshah.wordpress.com/2014/06/25/my-interview-given-to-the-daily-newspaper-aravot/
*
Աշխարհն ու Դու
Դո՛ւ՝ աշխարհում փոքրի՜կ մի կե՛տ,
Իսկ աշխա՛րհը քո մեջ՝ հսկա՜ մի ծավալում,
Դո՛ւ՝ այս կյանքում նեղլի՛կ ու կա՛րճ մի արահե՛տ,
Մի քա՛յլ՝ աշխարհածի՜ր ճանապարհում:
Դո՛ւ՝ քո ներքին բախումներո՛վ ողբերգակա՛ն,
Չնչի՛ն արա՛ր՝ աշխարհավե՜պ երգիծանքում,
Նեղսրտածին բնութագրող մի ածակա՛ն,
Մակդի՛ր՝ բառաբաժա՜ն այս արանքում:
Դո՛ւ՝ հսկա՜ աշխարհը քո հոգում պահա՛ծ,
Ապրում ես քե՛զ՝ բաժին հասած ժամանակը,
Ամե՛ն անգամ երազելով, թևե՜ր առած,
Ելնում ես վե՜ր ու ցա՛ծ ընկնում նույն հատա՛կը:
Այս ամենի փոթորկումի՛ց՝ բաժա՛կ հոգում քո մարդալույս
Օվկիանո՜ս է ալեկոծվո՛ւմ ու զարկըվո՛ւմ քա՛ր-աշխարհին,
Կարծե՛ս, ամե՛ն անգամ ստուգեն՝ հասո՞ւն ես դու, թե՞ կույս,
Կարծե՛ս, ամեն անգամ փորձե՛ն քո այդ ներքի՜ն բարին:
Դո՛ւ՝ աշխարհում փոքրի՜կ մի կետ,
Իսկ աշխա՛րհը քո մեջ՝ հսկա՜ մի ծավալում,
Համոզվա՛ծ ես, թե կկորչե՛ս այնպե՛ս անհետ,
Ինչպես մոխի՛րն է քամու հետ անէանո՛ւմ:
Բա՛յց, կետերի՛ց է կառուցվում ամե՛ն մի գիծ,
Եվ քայլերո՛վ է մեկնարկում ուղին արդար,
Թեկուզ՝ փոքրի՛կ, բայց դու ունես մի դիմագի՛ծ,
Որով լցվո՛ւմ է մի ամբո՜ղջ աշխարհ:
Ունես ուրո՜ւյն մտքեր, հախճապակե՛ հոգի,
Եվ սի՛րտ, ունես, որ պարունա՛կ է, վիթխարի՛,
Ամբողջ աշխա՜րհն է քո ներսո՛ւմ ու քո կողքի՛ն,
Երբ տարածում ես քո այդ ներքին բարի՜ն:
Դու փոքր չե՛ս և ո՛չ էլ քա՛յլ մի ոտնաչա՛փ,
Ի՛նքդ աշխա՜րհ ես՝ աշխարհո՛ւմ այս ծավալո՜ւն,
Եվ թո՛ղ՝ բարի՛ն ու լուսավո՛րը քո անա՛փ
Փարոսի՛ պես լուսարձակի՛ հեռուներո՜ւմ:
Դո՛ւ՝ աշխարհում փոքրի՜կ մի կետ,
Բա՛յց՝ կարևո՛ր ու ծավալո՜ւն:
Դո՛ւ՝ այս կյանքում նեղլի՛կ մի արահետ,
Որով աշխա՜րհն է լայնանո՛ւմ:
Առլեն Շահվերդյան
Գրել եմ՝ 15.03.2019
____________________
© Սույն գրական կայքի կանոններով՝ հրապարակված բանաստեղծության հեղինակային իրավունքները պաշտպանված են, հետևաբար արգելվում է տեղադրել այն սոցիալական ցանցերում կամ այլ կայքերում՝ առանց բանաստեղծության հեղինակի անունը և տվյալ էջի հղումը նշելու:
___________________________________________________
Մոտ եղիր Բնությանը. անտառում, Բավարիա (Գերմանիա), 2009 թ. / Be close to the Nature: in the forest, Bavaria (Germany), 2009
As I can remember myself, I feel a boundless love and dedication to the nature. I am sure that the Human (Man) can live in peace only when he live in peaceful co-existance with teh nature and do not harm the nature, therefore himself. All my materials, books, creations propagandize (promote) love, care and respect to the nature trying to underline the importance of the sincere and peaceful relationship between the human and the nature. All my humble efforts are made for that. To write about the nature or nature conservation issues is not only a respect to the nature but also an aspiration to contribute the formation and development of the environmental (ecological) awareness among us. To be a nature lover, to have an ecological awareness and to have such a culture inside does not mean just a careful attitude towards the animals and plants, but it’s also tolerance towards the environment, as well as love and harmony between human-nature and human-human relations. To have ecological awareness (ecological consciousness) – means to be able to relate peacefuly both with the nature, the people around us and the whole world. When you realize your real role and mission in this life you start to value your place in this world, trying to make it better, trying to make it brighter. My Armenian poem “The World and You” is about this issue.
See my full interview given to the “Aravot” newspaper through the following link: https://arlenshah.wordpress.com/2014/06/25/my-interview-given-to-the-daily-newspaper-aravot/
Վերջում կցանկանայի ներկայացնել ձեզ մի գեղեցիկ երգ՝ «Ես կենդանի եմ» (“I’m alive”) վերնագրով: Սա բնութան նկատմամբ վերաբերմունքի արտահայտություն է, որը նկարահանվել է բրազիլական հասարակածային անտառներում:
Երգի մասին ամբողջական հոդվածը կարդա հետևյալ հասցեով՝
http://dearkitty1.wordpress.com/2014/06/07/football-world-cup-and-wildlife/
In the end I would like to introduce to you a beautiful song, titled “I’m alive” – an expression of our relationship to the nature filmed, composed and recorded in the Brazilian rainforest. Read the whole article about this song via:
http://dearkitty1.wordpress.com/2014/06/07/football-world-cup-and-wildlife/
__________________________________
ՈՒՇԱԴՐՈՒԹՅՈ՛ՒՆ. Սույն գրական բլոգի հեղինակային իրավունքների պաշտպանության վերաբերյալ
Սույն բլոգ-կայքի հեղինակային իրավունքները պատկանում են դրա հեղինակին՝
Առլեն Շահվերդյանին: Բլոգում տեղ գտած նյութերը պաշտպանված են Հեղինակային իրավունքով: Մեջբերումներ անելիս հղումը arlenshah.wordpress.com-ին պարտադիր է: Հեղինակային հոդվածների, գրառումների, լուսանկարների մասնակի կամ ամբողջական վերարտադրությունն այլ կայքերում կամ զանգվածային լրատվամիջոցներում առանց arlenshah.wordpress.com-ին հղման արգելվում է:
Գրական բլոգ | Ֆեյսբուք | Թվիթեր | Յութուբ
Առլեն Շահվերդյանի գրական բլոգ. «Տոն, որը միշտ քեզ հետ է»,- Էռնեստ Հեմինգուեյ
__________________________________
ATTENTION! About this Literary Blog Copyright Protection
Arlen Shahverdyan, the Author of this Blog possesses its Copyright. All the materials of this blog are Copyright protected. When quoting, the reference (link) to arlenshah.wordpress.com is compulsory. The partial or complete reproduction of the Author’s articles, posts or photos in other sites or Mass Media is prohibited without the reference to arlenshah.wordpress.com.
Literary blog | Facebook | Twitter | Youtube
Arlen Shahverdyan’s literary blog: “A moveable feast”,- Ernest Hemingway
*
Մի տպեք այս էջն առանց անհրաժեշտության, մտածեք շրջակա միջավայրի մասին
Do not print out this page without need – think about the Environment
Վայրի բնության համաշխարհային օր. Մարդը և Կենդանի Բնությունը / World Wildlife Day: Man and Wildlife
Մարդը և Կենդանի Բնությունը
Հազարամյակնե՜ր են անցել, այն օրի՛ց, երբ Մարդն` արարած,
Գործիքներով իր պարզունակ այս աշխարհի դա՜րն էր տաշո՛ւմ,
Գրավում էր նոր տարածքնե՛ր՝ երկու ոտքի վրա կանգնա՛ծ,
Քայլո՛ւմ էր ու հաղթահարո՛ւմ, անո՛ւմ, դնո՛ւմ, բանո՛ւմ, մաշո՛ւմ:
Եվ աշխարհի՝ իր ճանաչման այդ ինքնատիպ հանելուկո՛ւմ
Մարդն այդպե՛ս էլ չնկատեց, որ տարվում է ի՛նքն իրենով,
Նա մոռացա՛վ, որ մենա՛կ չէ այս գեղեցի՜կ մոլորակում,
Որտեղ, բացի իր տեսակից, ա՛յլ կյանքեր են ապրում սիրով:
Մինչ նա զավթո՛ւմ, գրավո՛ւմ էր նոր տարածքներ երկրագնդի՛,
Մյուսներին հետզհետե ապրելու տեղ չէ՛ր հերիքում,
Մարդու համար ամե՛ն ինչը շա՛հ էր, հասո՛ւյթ, դրա՛մ ու դի՛րք,
Մյուսների գոյությունը անտեսո՛ւմ էր, մերժո՛ւմ, հերքո՛ւմ:
Այդպես, դարը դարի վրա դարսած, Մարդը աճե՜ց ժամանակում,
Հասավ նրան, որ իր նման սարքե՛ր է նա ստեղծում այսօր,
Մինչդեռ Երկրի Մյուսները փոշոտվո՛ւմ են հի՜ն դարակում,
Ու այդպե՛ս էլ Մարդու համար մնացել են անկարևո՛ր:
Սակայն, Մարդը մե՛կն է միայն այդ բազմաթի՜վ Մյուսներից,
Որոնք ունեն այս աշխարհում ապրելու նո՛ւյն իրավունքը,
Մեզնից առա՛ջ նրանք եղել ու լա՛վ գիտեն կյանքը մեզնից,
Ինչքան էլ, որ մենք զարգանանք, չմոռանա՛նք մեր ակո՜ւնքը:
Բնության մի զավա՛կն ենք մենք, Աստծո կամքո՛վ՝ Տե՛րն աշխարհի,
Որը փոխո՜ւմ, վերաձևո՜ւմ, առնո՜ւմ, դնո՜ւմ է Երկիրը,
Բայց չե՛ն ասել, որ մեզ զատե՛նք ու վե՛ր դասենք Մյուսներից.
Բացի մեզնից նրանք է՛լ են այս աշխարհի «տարեգի՛րը»:
Մոլորակը մեր բոլորի տո՛ւն ու տե՛ղն է, բո՛ւյնն ու ո՛րջը,
Խաղաղությա՛մբ այսօր կերտենք վաղվա օրվա շե՛ն տանիքը,
Թե հոգ տանենք Մյուսներին՝ կլրանա մեր ամբո՜ղջը.
Մայր Բնության պահպանո՛ւմն է մեր բոլորի անելի՛քը:
Առլեն Շահվերդյան
Գրել եմ՝ 01.03.2019
____________________
© Սույն գրական կայքի կանոններով՝ հրապարակված բանաստեղծության հեղինակային իրավունքները պաշտպանված են, հետևաբար արգելվում է տեղադրել այն սոցիալական ցանցերում կամ այլ կայքերում՝ առանց բանաստեղծության հեղինակի անունը և տվյալ էջի հղումը նշելու:
___________________________________________________
Սիրելի Ընթերցողներ, մարտի 3-ը Վայրի բնության համաշխարհային օրն է: Այն նշվում է 2014 թ-ից: Վայրի բնության համաշխարհային օրվա ընտրությունը կապված է 1973 թ-ի հետ, երբ Վաշինգտոնում մարտի 3-ն ընդունվեց անհետացման եզրին գտնվող վայրի կենդանական ու բուսական աշխարհի տեսակների առք ու վաճառքը կարգավորող միջազգային առևտրի մասին Կոնվենցիան: Այս օրը նշվում է անհետացման եզրին գտնվող կենդանական ու բուսական աշխարհի ներկայացուցիչների վերաբերյալ հանրության իրազեկվածությունը բարձրացնելու նպատակով, ինչպես նաև վայրի բնության հանդեպ իրականացվող հանցագործությունների դեմ պայքարելու համար:
Ուզում եմ սրտանց շնորհավորել բոլորիս, հատկապես՝ WWF-Հայաստանին՝ կարևորելով այս պատվելի կառույցի մեծ նվիրումը և խիստ օգտակար բնապահպանական գործությունեությունը: Սրտանց շնորհավորում եմ բոլոր բնապահպան մարդկանց, որոնց ջանքերի շնորհիվ հնարավոր է լինում տարածել ու ամրապնդել սերն ու հոգածությունը բնության նկատմամբ:
Dear friends, today is World Wildlife Day! On 20 December 2013, at its 68 th session, the United Nations General Assembly (UNGA) decided to proclaim 3 March, the day of the adoption of the Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora (CITES), as World Wildlife Day, which proposed by Thailand, to celebrate and raise awareness of the world’s wild fauna and flora.
I cordially congratulate all of us. I would like to congratulate especially the WWF-Armenia. It is my honor to underline the very important and useful activity of WWF-Armenia in its nature conservation efforts.
On March 1, 2019 I wrote my new Armenian poem “Man and Wildlife” as a tribute to Man-Nature relations, to underline the importance of harmony and peace between man and nature and to value the responsibility of people in taking care of nature and in keeping it in safaty for the next generations to come.
Arlen Shahverdyan
__________________________________
ՈՒՇԱԴՐՈՒԹՅՈ՛ՒՆ. Սույն գրական բլոգի հեղինակային իրավունքների պաշտպանության վերաբերյալ
Սույն բլոգ-կայքի հեղինակային իրավունքները պատկանում են դրա հեղինակին՝
Առլեն Շահվերդյանին: Բլոգում տեղ գտած նյութերը պաշտպանված են Հեղինակային իրավունքով: Մեջբերումներ անելիս հղումը arlenshah.wordpress.com-ին պարտադիր է: Հեղինակային հոդվածների, գրառումների, լուսանկարների մասնակի կամ ամբողջական վերարտադրությունն այլ կայքերում կամ զանգվածային լրատվամիջոցներում առանց arlenshah.wordpress.com-ին հղման արգելվում է:
Գրական բլոգ | Ֆեյսբուք | Թվիթեր | Յութուբ
Առլեն Շահվերդյանի գրական բլոգ. «Տոն, որը միշտ քեզ հետ է»,- Էռնեստ Հեմինգուեյ
__________________________________
ATTENTION! About this Literary Blog Copyright Protection
Arlen Shahverdyan, the Author of this Blog possesses its Copyright. All the materials of this blog are Copyright protected. When quoting, the reference (link) to arlenshah.wordpress.com is compulsory. The partial or complete reproduction of the Author’s articles, posts or photos in other sites or Mass Media is prohibited without the reference to arlenshah.wordpress.com.
Literary blog | Facebook | Twitter | Youtube
Arlen Shahverdyan’s literary blog: “A moveable feast”,- Ernest Hemingway
*
Մի տպեք այս էջն առանց անհրաժեշտության, մտածեք շրջակա միջավայրի մասին
Do not print out this page without need – think about the Environment
Կռունկներն հեռանում են վերջին պահին / Cranes leave at the last moment
Մոխրագույն կամ սպիտակ, փարթամ փետրավորմամբ և կարմիր կատարներով… Կռունկներն ասես մարմնի լեզվով խոսող վարպետներ լինեն: Նրանց նրբագեղ զուգապարը Բնության հրաշալիքներից է, երբ կենդանու մեջ միավորվում են ներդաշնակությունն ու վեհությունը, բարեկազմությունն ու ազնվացեղությունը: Միայն Բնության հետ ներդաշնակության մեջ գտնվելով է հնարավոր նկատել ու տեսնել այդ հրաշքը, գնահատել ու պահպանել այն, որպեսզի հաջորդ սերունդները նույնպես հիանան դրանով: Կռունկների պարը դա է մեզ հուշում, նրանք պարում են, որպեսզի մենք վերաիմաստավորենք մեր կապը Բնության հետ, սիրենք ու հոգ տանենք Բնությանը, արտահայտենք մեր ապրումներն ու զգացմունքները՝ Բնության հետ խաղաղության մեջ գտնվելով: Կռունկները պարո՜ւմ են, ձյան վրա, պարում վեհորե՜ն, պարում՝ մեր կողքի՛ն, մեր հոգիներո՜ւմ…
Սիրելի՛ Ընթերցողներ, սրանից 18 տարի առաջ, հիացած լինելով ճապոնական կռունկների նրբագեղ պարով, ես գրեցի մի բանաստեղծություն, որը, սակայն, մնաց կիսատ… Այդ բանաստեղծության ձեռագիրը պահելով շուրջ երկու տասնյակ տարի, կարծես սպասում էի, որ գալու է այն օրը, երբ Մայր բնության վեհասքանչությամբ ներշնչված իմ մտորումներն ու ապրումներն արտահայտող գործս կգա ավարտուն տեսքի: Եվ ահա, 2019 թ. փետրվարի 28-ին, ձմռան վերջին օրը տեղացած առատ ձյունը, կարծես, վերադարձրեց ինձ դեպի իմ այդ բանաստեղծությունը, դեպի ձյան վրա պարող կռունկներին: Ձմեռն իր հոգեպարար կախարդությամբ օգնեց ավարտել գործս, որը մի քիչ տխուր, մի քիչ անձնական, մի քիչ կռունկային է… Այն, կարծես, իմ գրական պարն է՝ սպիտակ ձյան վրա…
*
Կռունկներն հեռանում են վերջին պահին
Կռունկներն հեռանում են վերջին պահին,
Երբ սիրատենչ հույսի նշույլ էլ չի՛ մնում
բաց երկնքի կապտալազո՜ւր կամարներին:
Այդ պահի՛ն են կռունկները լո՜ւռ հեռանում,
Երամ կազմած, շարվեշարան,
Թև են տալիս ու լո՜ւռ թռչում:
…Եվ նրանց հետ իմ մնացյա՜լ հույսն է հանգչում:
Կռունկներն հեռանում են վսե՜մ պահին,
Երբ գույները՝ չորանալով, կորցնում են տա՜ք
ու երբեմնի իրենց փայլը՝ պա՛ղ կտավին:
Երբ թվում է, թե խոսքերը քո, տակավին,
Դեռ սպասվա՛ծ են ու ցանկալի՛:
Բայց այդ պահի՛ն, ասե՛ս՝ զարկո՛վ,
Մի հոգեհա՛ն կրակոցո՛վ
Կռուկները վե՛ր են թռչում ու հեռանո՛ւմ:
…Եվ նրանց հետ իմ կարոտած սե՜րն է մարում:
Կռուկներն հեռանում են տրտո՛ւմ պահին,
Երբ երկնքում ամենատա՜ք ու դիտարժա՜ն տեսարանը՝
Նրանց հպա՜րտ սավառնումն է, մոխրակարմի՛ր,
Երբ շուրջը քո մեռյալ կետից անվերջություն՝ ոտնաքա՛յլ է:
Այդ պահին են կռունկներն, հոգում քո պաղ,
Թողնում տաքո՜ւկ հուշի փա՛յլը:
Եվ մնում ես ի՛նքդ քեզ հե՛տ, քո մտքերի՛, ապրումների՛,
Իսկ թաքցրա՛ծ երազներդ ուղարկում ես կռուկների՜ն:
…Ու նրանց հետ հոգու խորքում ձգվում ես լո՜ւյս հեռուների՜ն:
Առլեն Շահվերդյան
Գրել եմ՝ 17.06.2001 և 28.02.2019
Լուսանկարներում՝ ճապոնական կամ ուսսուրական (Grus japonensis) և մոխրագույն (Grus grus) կռունկներ:
____________________
© Սույն գրական կայքի կանոններով՝ հրապարակված բանաստեղծության հեղինակային իրավունքները պաշտպանված են, հետևաբար արգելվում է տեղադրել այն սոցիալական ցանցերում կամ այլ կայքերում՝ առանց բանաստեղծության հեղինակի անունը և տվյալ էջի հղումը նշելու:
___________________________________________________
Dear Readers, 18 years ago I wrote an Armenian poem “Cranes leave at the last moment”, being admired with the dance of Japan cranes. But I did not finish the poem. I kept the handwritten paper of the poem for almost 30 years as I knew, that one day there will come the time when the poem, as result of my Nature inpsired feelings and thoughts, will be totally finished.
Finally, on Februrary 28, 2019, on the last day of Winter, the snow in Yerevan made me return to this work, made me return to my cranes. The Winter, with its magic, helped me to finish my poem, which turned to be a liitle bit sad, a little bit personal and a little bit “crany”. This poem is like my literary dance on the white snow.
Arlen Shahverdyan
__________________________________
ՈՒՇԱԴՐՈՒԹՅՈ՛ՒՆ. Սույն գրական բլոգի հեղինակային իրավունքների պաշտպանության վերաբերյալ
Սույն բլոգ-կայքի հեղինակային իրավունքները պատկանում են դրա հեղինակին՝
Առլեն Շահվերդյանին: Բլոգում տեղ գտած նյութերը պաշտպանված են Հեղինակային իրավունքով: Մեջբերումներ անելիս հղումը arlenshah.wordpress.com-ին պարտադիր է: Հեղինակային հոդվածների, գրառումների, լուսանկարների մասնակի կամ ամբողջական վերարտադրությունն այլ կայքերում կամ զանգվածային լրատվամիջոցներում առանց arlenshah.wordpress.com-ին հղման արգելվում է:
Գրական բլոգ | Ֆեյսբուք | Թվիթեր | Յութուբ
Առլեն Շահվերդյանի գրական բլոգ. «Տոն, որը միշտ քեզ հետ է»,- Էռնեստ Հեմինգուեյ
__________________________________
ATTENTION! About this Literary Blog Copyright Protection
Arlen Shahverdyan, the Author of this Blog possesses its Copyright. All the materials of this blog are Copyright protected. When quoting, the reference (link) to arlenshah.wordpress.com is compulsory. The partial or complete reproduction of the Author’s articles, posts or photos in other sites or Mass Media is prohibited without the reference to arlenshah.wordpress.com.
Literary blog | Facebook | Twitter | Youtube
Arlen Shahverdyan’s literary blog: “A moveable feast”,- Ernest Hemingway
Առլեն Շահվերդյան 